Đi du lịch
Mai Châu dịp tết dương lịch
Nhiều người
không nắm rõ về các địa danh du lịch Việt Nam cứ bảo đi Mộc Châu mới đẹp, được
ví như Đà Lạt của miền bắc. Vậy thì Mai Châu thì thế nào?
Nếu bạn đã
đi du lịch Mai Châu rồi thì cố đi them khoảng 60km nữa thì đến Mộc Châu, chứ dừng lại ở Mai Châu vô ích. Nhiều người
nói Mai Châu ít nhà nghỉ và khách sạn, có có vài nếp nhà sàn vì có ít du khách
đến? Lại có người nói nếu đến Hòa Bình nếu dư giả thời gian thì hãy đến Thác Bờ,
vì thời gian đi đến đấy mất cả tiếng mất rất nhiều thời gian.
Nếu bạn hỏi
thăm thì nhiều người nói vậy, nếu bạn đã từng đi rồi thì thấy người đời nói
sai.
Sau khi đi
qua thủy điện Hòa Bình, đến đập thủy điện Sông Đà, rồi đến thung lũng Thung
Nai, thuộc huyện Cao Phong, chỉ mất tầm 15 phút bạn có thể đến được Thác Bờ. Nếu
bạn lên thuyền từ cảng xã Thái Thịnh trên đập thủy điện Hòa Bình thì quả mất tới
khoảng 1 tiếng đồng hồ lênh đênh trên sông nước. Nếu khởi hành từ bến Nước thì
cũng ngót 1 tiếng đồng hồ. Cảng du lịch Thung Nai nằm sâu trong huyện, không có
nhiều du khách biết đến.
Chúng tôi vừa
đến dốc Cun đã gặp một cậu thanh niên phóng x era hiệu với tài xế đi theo cậu ấy.
Đó đích thị là người lai thuyền. Thường thì các lái thuyền đều theo cách này, hang
ngày họ ra ngoài đường đón ở các ngả đường, rồi dẫ đoàn khánh đi vòng vèo đến
hơn 20 km để đến cảng. Giá rơi vào khảng 1 triệu đồng tầm 10 khách.
Ở cảng Thung
Nai thường có rất nhiều khu du lịch sinh thái, nhưng trông rất tiêu điều. Du
khách thường không giám ăn ở những nhà hàng. Thường là họ đặt ăn tại nhà dân
trên hai khu đền nấu cơm rồi bày biện lên thuyền rồi ăn trưa tại chỗ.
Thác Bờ thường
rất nhiều mùi cá nướng. Các loại cá sông là đặc sản nơi đây, chúng được kẹp nứa
và phết dầu nướng trên than củi, giá thường là 70.000 đến 400.000 đồng cho một
con cá dài đến nửa mét. Thường rất khó để cưỡng lại những món đặc sản này, nhất
là chúng tôi đi thuyền qua sông, trời rét, và mưa bụi lâm thâm khói và hơi lạnh
buốt lẫn mùi cá nướng ấm áp lòng người.
Rời thành phố
Hòa Bình, chúng tôi tiếp tục khởi hành đi Mai Châu, khoảng 60 km. du khách có
thể dừng chân tại lưng đèo thưởng thức món ngô nơi đây mà tôi chưa từng thấy một
nơi nào tuyệt vời hơn thế.
Ngô luộc
trong nồi ám khói củi, Hạt ngô căng mẩy, giòn bùi và ngọt lịm. Ngồi co ro tránh
gió lùa du khách sưởi ấm đôi tay lạnh cóng qua hơi nước ngô đang ngụt ngụt. Chẳng
ai có thể từ chối một bắp ngô luộc ngọt lịm vào lúc đó cả.
Địa điểm du
lịch tấp lập nhất ở Mai Châu chính là Bản Lác. Từ đường cái vào bản chỉ chừng 1
km. Trên đó có rất nhiều nhà nghỉ. Nơi đây có rất nhiều hệ thống nhà nghỉ và
resort giá rất hấp dẫn.
Thường mọi
người không chọn nhà nghỉ và resort, vì nó ở khá xa với bản Lác. Nếu muốn được
sống đúng với không khí Mai Châu, thì bạn phải ngủ bản cả ngày. Mai Châu đã từng
là một trong 5 châu phủ Chợ Bờ khi thành lập tỉnh Mường, tiền thân của tỉnh Hòa
Bình (1886).
Nếu ở Sapa
khách tây nếu muốn lắm ở tại trong bản cũng rất bất tiện vì người Mông, dao đỏ
không mấy khi mở dịch vụ homestay. Cũng có thể là do nối kiến trúc nhà ở của đồng
bào dân tộc Mông, xa phó, tày, dao đỏ…không phù hợp? Về dịch và nhà sàn ở Mai
Châu khá tuyệt vời.
Người Thái
và người Mường làm dịch vụ rất tốt. Và thứ thu hút nhất du khách chính là dịch
vụ du lịch, bở cảnh trí ở Mai Châu không đặc sắc bằng Mộc Châu, các khu di tích
và lịch sử, sản vật cũng không bằng.
Nhà
sàn trong bản Lác rất tiện nghi, đầy đủ từ karaoke loa dàn và internet truyền
hình k+. Công trình phụ dưới tầng trệt sạch sẽ, có nước nóng và rất nhiều gian
tiện lợi cho khách nghỉ ngơi. Du khách ăn tối ngay tại nhà sàn, đồng thời là
nhà hang. Ban ngày khách đi xe đạp vòng quanh bản Lác
và những nương lúa trong thung lũng, hoặc đi bộ dọc bản mua đồ lưu niệm, chủ
yếu là khăn thổ cẩm.
Buổi tối, mỗi nhóm
khách nghỉ thường liên hệ với một đội văn nghệ bản đến biểu diễn và giao lưu
nhảy sạp, uống rượu cần ngay trên nhà sàn. Muốn đông vui hơn nữa, khách đi bộ
qua những cánh đồng tối thẫm ra khu vực sân vận động, ở đó lúc nào cũng sẵn có
hàng nghìn người đang đốt lửa và múa sạp.
Mới biết khách du
lịch đến Mai Châu đông đến thế. Các cô gái văn công Mường, Thái không đêm nào
không có khán giả. Họ biểu diễn liên tục nhiều show, giữa ánh lửa bập bùng, âm
nhạc huyên náo và những tiếng cười rộn rã. Tiếng khèn, tiếng cồng chiêng len
lỏi khắp thung lũng và dội vào những vách núi đá thâm u tối sẫm.
Sân vận động chỉ là
một bãi đất trống rộng rãi, vẫn giữ nguyên vẻ hoang sơ bởi lối đi xuống chỉ là
một đoạn dốc đất dựng đứng và trơn trượt. Mai Châu không phù hợp mấy cho những
người già cả và các cặp tình nhân. Đến bản Lác, bạn cần đi thật đông người,
càng đông càng tốt. Bởi các hoạt động nhóm ở đây và nhà sàn tập thể dường như
sinh ra để dành cho những cuộc vui náo nhiệt và đông đúc.
Múa sạp cần đông
người, uống rượu cần cũng đông người chung vò mới vui, và không ai chỉ ngủ hai
mình một nhà sàn rộng thênh. Vào những ngày đẹp trời, các chàng trai, cô gái
tỉnh thành thường thuê những bộ trang phục dân tộc Thái rực rỡ sắc màu để đứng
tạo dáng chụp ảnh giữa cánh đồng lúa trải vàng tới tận chân núi. Đồ thổ cẩm,
chủ yếu là khăn quàng, cũng đa dạng và giá cả phải chăng.
Người Việt nghiện mua
sắm, chẳng ai lại không rước vài chiếc khăn và dăm bó cải mèo, chục ống cơm lam
về xuôi. Mặc dù ai nấy đều biết ấy đích thị là khăn Trung Quốc. Người Tàu dệt
khăn lụa, khăn thổ cẩm xuất sang Sapa, Mai Châu, Hội An, Hà Đông, lại sản xuất
búp bê mặc bộ dân tộc Mông, Dao, Tày… để người Mông, Thái bán cho người Kinh
làm kỷ niệm.
Đi shopping trong bản
cũng vui, là vui mắt. Những tiệm bán khăn thổ cẩm sặc sỡ san sát dưới ánh đèn
vàng, gợi cảm giác ấm cúng và sầm uất của những khu chợ phiên ban đêm. Người
bán hàng nói tiếng Kinh với khách bằng thái độ nhã nhặn và niềm nở của những
người đã quen làm du lịch, rồi ngay sau đó lại xì xồ với nhau bằng tiếng Thái,
tiếng Mường. Họ cũng không mấy khi nói thách giá.
Các khu nhà sàn đêm
đến sáng rực ánh đèn, rộn rã tiếng cười nói vọng ra từ sau những vách gỗ. Nhà
sàn thường cũng kiêm luôn nhiệm vụ của nhà hàng. Tới Mai Châu vào giờ cơm chiều
là thành phản xạ có điều kiện nhớ đến câu thơ lãng mạn của cựu binh Tây Tiến -
nhà thơ Quang Dũng: Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói/ Mai Châu mùa em thơm nếp xôi.
Bụng đã đói, muốn khủng khiếp món xôi nếp thơm lựng trong ống lam ăn kèm lợn
Mường, cá suối hấp lá dong, thịt gà đồi, su su luộc chấm muối vừng, rau cải mèo
luộc đăng đắng để lại dư vị ngọt lịm nơi đầu lưỡi.
Cũng là có ngần ấy
món, song ẩm thực bản Lác là thứ khó chịu nhất trong suốt cả chuyến đi. Xôi nếp
lạnh lẽo, khô khốc như xôi cúng và thịt gà đồi, thịt lợn Mường nhạt nhẽo giống
thực phẩm để tủ lạnh dự trữ của các nhà hàng hạng hai dưới miền xuôi. Bụng lại
nhớ món ngô nương còn để thành bọc trên nhà sàn.
4. Ngủ nhà sàn chính
là một đặc sản ở bản Lác. Các nhà sàn được thiết kế to nhỏ khác nhau để các
nhóm khách tuỳ ý lựa chọn dựa theo số lượng của thành viên đoàn. Nhà sàn chia
làm hai gian, gian lớn dành cho khách, gian nhỏ bên cạnh là của chủ nhà. Trước
khi lên ôtô khởi hành từ Hà Nội, tôi có vác theo một chiếc chăn điện, với nỗi
sợ hãi cố hữu của kẻ miền xuôi lên miền ngược, sợ cái lạnh núi rừng giữa đêm
đông.
Chủ nhà kê cho chúng
tôi 12 chiếc nệm cói nhỏ tí xíu với đầy đủ chăn bông. Tôi nằm trong chăn điện
ấm áp, sát vách, mắt chong chong nhìn những thanh xà rầm tối sẫm trong bóng
đêm. Các đồng nghiệp đã ngủ say trên những nệm cói bên cạnh. Tôi cũng chìm dần
vào giấc mộng với chập chờn đồi núi trong giai điệu êm ái của bản nhạc “Trái
tim mùa thu” phát ra từ chiếc Ipod nhỏ tí xíu gắn vào tai.
Nhưng cũng chỉ được
vài tiếng đã bị đánh thức bởi những âm thanh đặc trưng của núi rừng: Tiếng gió
hú. Gió hú từng cơn, gió như có linh hồn, như kéo nhau về từ những vách núi đá
xa xôi lạnh lẽo và những cánh rừng u linh hiểm trở, rồi đập sàn sạt ngay bên
vách. Từ chập tối tôi đã lấy mọi thứ có thể, từ áo khoác cho đến khăn quàng để
dắt vách nhằm tránh gió lùa qua khe.
Giờ hơi lạnh của gió
núi như thấm qua từng tấm gỗ, qua chiếc chăn điện ấm sực để sục vào da thịt. Mà
sao lạnh đến thế. Người Mường ngủ sao được ngần ấy thế kỷ giữa mùa đông lạnh
giá này nếu như không có chăn điện, lò sưởi halogen hay điều hoà hai chiều.
Chợt nhớ ra đêm mai là ngày Chúa giáng sinh.
Cứ đến ngày này thì
thời tiết hôm qua có nắng đến mấy cũng đột trở lạnh. Chợt nhận ra hình như… mất
điện. Chăn điện chỉ toàn dây điện từ ở trong cái vỏ chăn mỏng tang, mất điện
thì cũng bằng nằm không. Đành run cầm cập nằm nghe tiếng gà tao tác.
Thường buổi sáng sẽ có bản hợp sướng của những chú gà đồi, mà
người dân phố hầu như chẳng bao giờ được nghe. Gà gáy vào buổi sáng cộng với
tiếng gió hú nghe rất lạ tai và thú vị.
Khoảng 5h sáng thì một số người thấc giấc, làm một số người dạy
theo như lẽ thông thường họ sẽ tìm điện thoại của họ và kiểm tra tin nhắn và
cuộc gọi, rồi đùa nhau mất điện thoại tôi vừa ngáp ngủ vừa làu bàu:
Tôi thức canh điện thoại chẳng nhẽ mất điện thoại không biết?
Các đồng nghiệp của tôi cười lớn và chúng tôi có một chuyến đi
đầy thú vị.